Već od zenita prelaska slike od figuracije ka apstrakciji koji je simbolično označio Maljevičev Crni Kvadrat, umetnici se vraćaju figuraciji prerušenoj metaforom, kao amalgamu intelektualnog istraživanja i hiperrealnog pogleda uperenog ka sebi: slika je ujedno i ogledalo i tekst.
Svakodnevno okružen aplikacijama sa društvenih mreža koje iz sata u sat ilustruju svoje (auto)biografske priče, naš očni živac prima u sebe artiljeriju tela-poput-nas-samih koja zahtevaju neprekidnu empatiju u borbi da utkaju poruku ili izazovu reakciju, postignu popularnost i razmnože se. Naši dani sve više prolaze plutajući u bazenima referentno proširene stvarnosti, u mekoj mešavini interaktivnih, tehnološki proizvedenih virtuelnih svetova i apsurdno fabrikovanog “stvarnog sveta”.
U ovom prostoru umetnost imitira stvarnost, u smislu da prati umesto da vodi proizvedeni svet. Figuracija post-vizuelne prakse je retko zaista ikonoklastična, već je često dosetljivi pastiš ili analogija koja crpe svoj materijal iz velikog broja referenci, sakrivajući sopstvenu zbunjenost i nemoć da postigne balans između kritično-polemičnog i vizuelnog. Umesto toga teži se što širem krugu sledbenika, što efikasnijem efektu trojanskog konja. U ovom smislu možemo govoriti o usponu figuracije, kojoj ostali istorijsko-umetnički “izmi” služe kao meki filter notornog selfija.
Ivana Živić (1979) posmatra svet emocija – sopstvenih, ali i naših – kroz prizmu i metaforu vode. Element vode u njenom radu služi kao drevna analogija unutrašnjeg sveta kroz neiscrpni spektar modulacija: tok, potisak; moć i prodor, turbulencija ili mirna struja; plutanje ili propadanje. Usamljena figura plivačice je lik koji ujedno doživljava priču i postaje takođe priča.
Dostigavši tehnički vrlo visok slikarski standard, Živićeva se ne bavi neprijatnim temama sveta oko nas već boravi u svetu osećanja, predstavljenih kroz seriju visoko estetizovanih metaforičnih prostora kroz koje telo plivačice sa lakoćom prolazi, leti i zaranja. Dva osnovna gradivna elementa priče – plivačica i sobe – pozicionirani su kao prirodni odgovor na neprirodnu situaciju: prostori deluju stabilno i stvarno, dok se telo plivačice pojavljuje kao rasplinuta, nestvarna pojava, astronaut koji krstari nekim svojim unutrašnjim svemirom. Sobe na njenim slikama deluju kao pozlaćeni akvarijumi klasičnog i društvenog bogatstva, od prostora iz Versajske palate u slici Zlatna Soba do zidova prekrivenih grafitima u slici Metro i Dah. Raskoš stila i tehničke izrade koji daju njenim slikama vizualnu privlačnost, koristeći do maksimuma fascinantne detalje enterijera stvorenih da ostave utisak, prikrivaju kritičnu bestelesnost. Ovo nisu slike koje emituju poruke širokog značaja i spektra, već predstave duboko komodifikovanog sveta u kom emocije plutaju i prolaze ne ostavljajući skoro nikakvog traga.
Razlika između bogatih enterijera koji vladaju slikama Muzika i Zlatna soba i tihih unutrašnjih prostora slika iz serije Leptir i serije crteža Plivači postaje još vidljivija zahvaljujući snazi figure plivačice oslobođene iz svog pozlaćenog kaveza. Unutrašnji svet umetnice je najizraženiji u seriji crteža pastelom Plivači, koji plivaju na strogoj beloj pozadini, kao i na slikama Leptir II i Leptir III, gde figura u crvenoj haljini pluta u prostoru omeđenom belim zidovima. Prepušteno je posmatraču, shodno njima samima, da odluči da li beli zidovi predstavljaju prostore unutrašnje slobode, ili granice nekog azila.
Kod Ivane Živić, njena slikarska veština nadmašuje analitičnost. Ona je talentovana slikarka koja vidno i otvoreno uživa u svom radu i ovo zadovoljstvo je lako deliti sa njom. Da li je potrebno da umetnost pronađe balans između veštine i kritičnosti koja seže dublje od metafore? Prilika da to istraži javlja se upravo u ovim “praznim” zidovima, gde neobuzdana i radosna samosvest zvoni jače u odnosu na stilizovane i detaljnije radove. Dok bogato oslikani prostori često oduzimaju dah, čak stvarajući osećaj utapanja kod posmatrača, slike i crteži oslobođeni pozlate gde figura plivačice nema gde da se sakrije odražavaju i osvetljavaju svakodnevnu istinu umetnice. Sudeći po njima, pred njom je otvoren prostor za istraživanje.
Alexandra Lazar 